Hongerdoek tijdens de vastenperiode
U geeft mijn voeten de ruimte
Tijdens de vastenperiode zal in onze kerk de hongerdoek: ‘U geeft mijn voeten de ruimte’ met de subtitel: de kracht van verandering, te zien zijn.
Deze hongerdoek is gemaakt door de Chileense kunstenares Lilian Moreno Sánchez. Ze ontwikkelde de ideeën voor de afbeelding al in 2019, maar nu kregen deze ideeën een andere lading doordat de wereld veranderde. Het virus legde grenzen op en confronteerde ons met de kwetsbaarheid van een mens. Tegelijkertijd maakte het ook duidelijk dat veel mogelijk is als mensen samen verantwoordelijkheid nemen. De ondersteuning van de kwetsbaren en ouderen in de samenleving, tekenen van solidariteit tussen mensen die elkaar niet kennen.
De kunstenares wil met deze hongerdoek de hoop delen dat een betere wereld mogelijk is als we samen verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. In die hoop sluit ze niet haar ogen voor de harde realiteit: in deze hongerdoek staat de spanning tussen het lijden en de hoop op een beter leven centraal.
De hongerdoek bestaat uit drie delen (triptiek). De kijkrichting gaat van rechts naar links en dat is ongewoon voor ons. Zwarte lijnen tekenen een röntgenfoto van een voet, die op diverse plaatsen gebroken is. Het is de voet van een mens die tijdens een demonstratie in Santiago de Chile door politiegeweld gewond is geraakt. Sinds oktober 2019 protesteren veel mensen op het Plein van de Waardigheid tegen maatschappelijke onrechtvaardigheid in het land. Het beeld van deze gebroken voet staat symbool voor alle plekken waar mensen geweld wordt aan gedaan, vertrapt en gebroken.
De ondergrond van de hongerdoek is ongewoon, de kunstenares schilderde op drie soorten beddenlakens afkomstig van een ziekenhuis en van een vrouwenklooster in Beieren. Daarmee maakt de kunstenares duidelijk dat het gaat om de lichamelijke (ziekenhuis) én spirituele (klooster) aspecten van ziekte en genezing. De ondergrond van lakens is niet glad en schoon, maar is vol grauwe vlekken en plooien. Op het Plein van de Waardigheid verzamelde de kunstenares stof en aarde en wreef dit in de lakens.
De zwarte lijnen van de röntgenafbeelding, de gebruikte materialen van houtskool, stof, lijnolie en de sobere beeldspraak verwijzen naar het sterven van Christus en het lijden van de mensen. Daartegenover staan het goud en de bloemen voor hoop en liefde. De bloemen van bladgoud volgen het patroon van de lakens uit het klooster. Terwijl de röntgenafbeelding de hardheid van het lijden laat zien, symboliseren de bloemen de kracht en schoonheid van het nieuwe leven. Toch geven de lijnen naast zwaarte ook een gevoel van lichtheid weer. Ze lijken te dansen: leven is een proces dat steeds verder gaat – ook met gewonde voeten vertrouwen we op de kracht van solidariteit.
Lees ook het artikel van Ben Piepers over dit hongerdoek