De lezing over lokale katholieke geloofsgemeenschappen die gegeven werd door emeritus-professor Jozef Wissink op dinsdag 27 november in de in de Maria Virgo Regina Kerk te Bennekom trok meer dan 100 geïnteresseerden. Jozef Wissink is priester van het aartsbisdom Utrecht en was hoogleraar praktische theologie aan de theologische faculteit van de universiteit in Tilburg. Truus Appelman opende de lezing. Zij refereerde aan de kerk als een vorm van gemeenschap. Een gemeenschap met een heilige plek, de kerk. Vervolgens ging Jozef Wissink in op de vraag van waarheen en wat zijn de uitdagingen van lokale geloofsgemeenschappen.
Hij begon met de constatering dat de kerk krimpt en ook de lokale geloofsgemeenschappen. De vraag is waarheen? Wij moeten het goede zien te behouden en de gemeenschap levend houden. Door erover te communiceren en dingen in praktijk te brengen. Het tweede Vaticaans concilie is nog niet volledig uitgevoerd.
Er is een drietal zaken die aandacht verdienen:
- De nieuwe manier van benaderen. De Kerk is een mysterie, een sacramentele werkelijkheid! De Kerk is een middel van God om bij de mensen te zijn. Een gemeenschap waarin het verhaal wordt verteld en waarin God zich via de mensen openbaart.
- De polariteiten binnen de kerk. De kerk heeft een aantal tegengestelde kanten die beide aanwezig zijn. Zij is bijv. zowel lerares, als ook leerling, zowel instituut als gemeenschap als bewegingen; ze heeft zowel ambtsdragers als actieve, mondige leken.
- De kerk als gemeenschap. In het Latijn hebben wij Communio. Een gemeenschap van gelovigen, zoals die is, maar ook de relaties waarin men met elkaar verbonden is. Een gemeenschap waar verbinding is en waar je ook aandacht hebt voor mensen die je ‘ niet mag’.
Nu de plaatselijke geloofsgemeenschap. Gemiddeld is er een krimp. De zorgen zijn financieel, de jongeren die niets met de kerk hebben en ook vrijwilligers die steeds lastiger zijn te vinden. Hoe verder? Wat zijn de kansen? Wij zijn er als kerk niet in geslaagd om te laten tonen hoe goed geloven een mens doet. Als je een zinvol leven wilt leiden, heeft ons geloof je een boel wijsheid, steun te bieden en ook vreugde. De nieuwe generatie heeft andere vragen. Zij snappen de ‘ discussies in de kerk’ uit het verleden niet. Luister naar hen. Ook al neemt men nu meer eigen verantwoordelijkheid voor het leven, een gemeenschap is nog steeds van veel betekenis. Maak als gemeenschap ook gebruik van andere gemeenschappen. In een groter verband kan je meer doen, waar je anders te klein voor bent. Het komt voor dat lokale gemeenschappen sterven. Dat is van alle tijden. Besteed aandacht aan die gemeenschappen, en help hen in het proces zoals je dat ook bij je oude liefdevolle moeder zou doen.
Jozef Wissink pleitte tot slot voor een zorgvuldige en liefdevolle omgang met plaatselijke geloofsgemeenschappen vanuit de nieuwe parochies. En dit vraagt om flexibiliteit en creativiteit: wij moeten goed opletten waar deuren open gaan en waar een deur dicht gaat. Op zoek gaan naar openingen waar wij God zien.
Hans wilmink